De Slag bij Kadesh; Een epische confrontatie tussen twee titanen van het oude Egypte en het Hettitische Rijk

In de zandverwoesting die wij kennen als de geschiedenis van het oude Egypte, staat één naam synoniem met moed, list en een flinke dosis arrogantie: Jwtmes. Deze farao uit de 19e dynastie, beter bekend als Ramses II, is niet alleen beroemd om zijn lange regeerperiode van maar liefst 66 jaar, maar ook voor zijn vele bouwprojecten en militaire campagnes. Eén campagne staat echter met stip bovenaan: de Slag bij Kadesh.

Deze epische confrontatie tussen de Egyptenaren onder leiding van Ramses II en de Hettieten onder koning Muwatalli II vond plaats in het 13e eeuw voor Christus. De slag werd uitgevochten in de regio van Kadesh, een stad in Noord-Syrië gelegen aan de rivier de Orontes.

De achtergrond van deze beroemde veldslag was een machtsstrijd om controle over Syrië en Palestina. Ramses II, die zich zag als erfgenaam van de god Amun en de ultieme beschermer van zijn rijk, wilde zijn invloed in het gebied uitbreiden. De Hettieten, een machtig rijk in Anatolië (het huidige Turkije), zagen deze expansie als een directe bedreiging.

Ramses II, met zijn gebruikelijke arrogantie, besloot de Hettitische legers aan te vallen en trok met een enorme legermacht van ongeveer 20.000 man richting Syrië. De farao was echter overtuigd van een snelle overwinning en onderschatte de strategische vaardigheden van Muwatalli II.

De slag begon chaotisch. De Egyptische voorhoede, geleid door generaal Amenmose, stuitte op de Hettitische legers die verborgen waren in de heuvels rond Kadesh. De Egyptenaren raakten in paniek en trokken zich terug. Ramses II, die dacht dat hij een eenvoudig gevecht tegen een handvol vijanden zou aantreffen, bevond zich plotseling midden in een hevige strijd.

Hij wist echter zijn cool te bewaren. Ondanks de verrassingsaanval van de Hettieten, slaagde Ramses II erin om zijn troepen te hergroeperen en een nieuwe aanvalstrategie uit te denken.

De slag duurde urenlang en beide zijden leden zware verliezen. De Egyptische strijdwagens waren een grote factor in de eerste fase van de strijd, maar de Hettieten hadden betere boogschutters die schade toe brachten aan de Egyptenaren.

Uiteindelijk leidde geen enkel leger tot een beslissende overwinning. Ramses II wist zich met zijn ervaring en tactische vaardigheden staande te houden, terwijl Muwatalli II niet in staat was om de farao te verslaan.

De slag eindigde in een patstelling. Beide partijen trokken zich terug en tekenden later een vredesverdrag dat de status quo handhaafde. Ramses II presenteerde deze “overwinning” op talloze monumenten en tempels, waaronder Abu Simbel, als bewijs van zijn militaire macht.

Ondanks het gebrek aan een duidelijke overwinnaar, was de Slag bij Kadesh een belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van het oude Egypte.

• Het markeert de eerste keer dat twee grote machten een vredesverdrag sloten na een lange en bloederige veldslag. Dit contract, getekend tussen Ramses II en Muwatalli II, was een unicum in die tijd en legde de basis voor diplomatieke betrekkingen tussen Egypte en het Hettitische Rijk.
• De slag inspireerde talloze kunstwerken en literatuur, waaronder de bekende Tempel van Ramses II in Abu Simbel, die de farao toont tijdens de strijd.

Een bezoek aan deze tempel geeft vandaag de dag nog steeds een indrukwekkend beeld van de macht en prestige van Ramses II, maar ook van de strategische complexiteit van de Slag bij Kadesh.

Tabel: Vergelijking tussen Egyptische en Hettitische troepen in de Slag bij Kadesh

Troep	Egyptenaren	Hettieten
Infanterie	10.000 - 15.000 man	Ongeveer gelijk aan de Egyptenaren
Strijdwagens	2.000-3.000 wagens	Circa 500-1.000 wagens
Boogschutters	Beperkt aantal, minder effectief	Grotere en effectievere groep boogschutters

De Slag bij Kadesh blijft een fascinerende gebeurtenis uit de oudheid, een verhaal van twee machtige heersers die hun rijkdom en invloed probeerden te vergroten. Ondanks dat geen enkel leger won, heeft de slag een blijvende impact gehad op de geschiedenis van het oude Egypte en het Hettitische Rijk.

Ramses II, die zich “de Grote” noemde, slaagde erin zijn prestige te versterken door deze slag in talloze geschriften te verheerlijken. Echter, de Slag bij Kadesh toont ons ook dat zelfs de machtigste heersers niet altijd victorieus zijn en dat diplomatie soms een effectiever wapen is dan geweld.